अघिल्लो केन्द्रीय कार्यसमितिको बैठक सकिएको ठिक १० महिनापछि सुरु भएको नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय कार्यसमिति बैठक शुक्रबार पाँचौ दिन पनि पार्टी मुख्यालय सानेपामा जारी छ। 

मुलुककै पुरानो लोकतान्त्रिक पार्टी त्यसमाथि वर्तमान सत्ता गठबन्धनको प्रमुख साझेदार दल कांग्रेसको सर्वशक्तिमान निकायमा हुने गहन छलफल र निश्कर्षले मुलुको राष्ट्रिय राजनीतिसँगै चरम निराशाको भूमरीमा हेलिँदैगरेका सर्वसाधारण जनताका लागि नयाँ रक्तसञ्चार गर्ला कि भन्ने आशा र अपेक्षा राख्नु अन्यथा नहोला। 

तर, असार १६ गते पहिलो दिन बैठकमा प्रस्तावित १३ बुँदे एजेण्डालाई केलाएर हेर्ने हो भने, त्यसमा रहेका ११औँ र १२औँ बुँदा बाहेक अन्य बुँदा बैठकको प्रमुख त के कतिपय बुँदा त सहायक बुँदाका निम्ति पनि उपयुक्त हुन कि होइन् भन्ने प्रश्नसक्ने खालका छन्।

यसका बाबजूद प्रस्तावित एजेण्डामाथि छलफल केन्द्रित हुने अपेक्षासहित बसेको बैठक आजका मितिसम्म आइपुग्दा विरलै सदस्यहरुले विषयवस्तु केन्द्रित धारणा राखेका छन्।

हुनत, छलफलमा प्रस्तुत १३ बुँदे एजेण्डामाथि छलफलमा सहभागी सदस्यहरुलाई उपलब्ध गराइएको समयसीमालाई दामासाहीले भागवण्डा लगाउने हो भने प्रत्येक सदस्यलाई प्राप्त कुल ४८० सेकेण्डमध्ये प्रति बुँदा जम्माजम्मी ३६.९२ सेकेण्ड समय मिल्ने रहेछ। 

उक्त समयावधिभित्र सबै विषयवस्तुमाथि गहन छलफल र धारणा राख्ने कल्पना गर्नु र डम्म बादलले ढाकिएको आकाशमा व्यापक मलजलसहितको मूल्यवान च्याउ खेति गरेर मनग्य आयआयर्जनको सपना देख्नुमा खासै अन्तर नहोला।

बैठकमा प्रस्तावित एजेण्डाको लामो सूचि र सदस्यहरुलाई उपलब्ध गराइएको समयसीमाबारे पार्टी प्रवक्ता प्रकाशशरण महतले बचाउ गर्दै छलफलमा प्रस्तुत सबै विषयमा सबै सदस्यले बोल्छन् वा बोल्नै पर्छ भन्ने नभएको भन्दै आफूलाई प्राप्त समयभित्र निश्चित विषयवस्तुमाथि आफ्ना धारणा राख्न सकिने प्रतिक्रिया दिएका थिए।

तैपनि आजका मितिसम्म जेजति केन्द्रीय सदस्यहरुले बैठकमा प्राप्त समयावधिभित्र आफ्ना धारणा राखे उनीहरुमध्ये अत्यन्न न्यून व्यक्तिहरुले मात्रै बैठकमा प्रस्तावित एजेण्डाका केही बुँदामा केन्द्रित हुनहुन खोजेझैँ गरिरहेका छन्।

बाँकी अधिकांश सदस्यले व्यक्तिगत कुण्ठाले ग्रसित हिन भावनासँगै पार्टीभित्रकै गुट, उपगुट र गुटिकामा ध्रबीकरणको मार्गहुँदै धुजीकरणको गन्तव्यमा लम्किरहेका छन्। विषयमाथि कम र कुनै घटना वा व्यक्तिमाथि केन्द्रित भएर एकअर्काप्रति असारे हिलोमा रोपाई छाडेर हिलो छ्याप्न मस्त बाउसे÷लाठे र रोपाहार खेताली जस्तो बन्न रमाउँदैछन्। 

पार्टी सदस्यहरु नरमाउन पनि किन, वर्तमान परिवेशमा मुद्दा र विषयभन्दा कुनै घटना र व्यक्ति केन्द्रित गालीगलौज र आरोपप्रत्यारोपको विषवमन गरिएका विशाक्त समाचारले आमसंचार मिडियादेखि सामाजिक सञ्जालमा सहजै अत्याधिक स्थान पाउँछ भने, राष्ट्रिय राजनीति र जनजीवनसँग सम्बनिधत गहन विषयवस्तुबारे सोच्ने दुःख कसले नै गरोस् र!

यदि यो बैठकमा राष्ट्रिय राजनीतिमा देखिएको अन्यौलतासँगै त्यसले समाजमा बढ्दै गरेको संविधान, व्यवस्था र दलका नेताप्रतिको वितृष्णालाई चिर्ने रणनीतिक लक्ष्यसहितको मार्गचित्र वा विषयवस्तु कांग्रेसले अघि सारेको भए, त्यसमाथिको बहस र निश्कर्ष बेग्लै रौनक ल्याउन सक्थ्यो होला। 

चरम आर्थिक मन्दी, कालोबजारी र महंगीसँगै समाजमा व्याप्त भ्रष्टाचार, कुशासनको चपेटामा पिल्सिँदै गरेका जनता र निराशाको भारी बोक्न बाध्य बेरोजगारीको समस्याले पीडित युवाहरुको समस्या समाधानमा राज्यले के कसरी बाटो पक्रिन सक्छ भन्नेबारे छलफलको विषय बनेको भए, सायद यो बैठकको महत्व नै बेग्लै हुने थियो होला। 

यसका अतिरिक्त पार्टी संगठनलाई के कसरी सुदृढ र सशक्त बनाउँदै शहरदेखि दूरदराजका गाउँमा गरिबीको चपेटामा पिल्सिन बाध्य जनतासँग एकाकार गर्न सकिन्छ र पार्टी मातहतका भातृ तथा सुभेच्छुक संस्थालाई के कसरी नयाँ उर्जा दिन सकिन्छ भन्ने योजनासहितको सांगठनिक कार्यतालिका अघि सार्न सकेको भए, त्यसले कांग्रेसलाई पुनर्यौवनको दिशातर्फ पनि अघि बढाउन सक्थ्यो होला।

त्यो हुन सकेन अथवा यो आवश्यक ठानिएन। र घिसिटपिटिर विषयवस्तुलाई नै मुल मुद्दाका रुपमा अघि सारियो।
उदाहरणका लागि कुनै पनि संघ, संस्थाको केन्द्रीय तहको बैठकमा विगतका निर्णयमाथि निर्मम समिक्षासँगै भविश्यको रणनीतिक कार्यतालिका केन्द्रित मुद्दाहरुमाथि छलफल र निर्णय गर्ने गरिन्छ। 

तर, यो मान्यता अरुका लागि जे भएपनि कांग्रेसको हकमा लागू हुन कठिन छ। चालु केन्द्रीय कार्यसमितिले यसअघिका समयमा पूर्वपदाधिकारी, वर्तमान पदाधिकारी वा भावी पदाधिकारीसहितको छलफललाई पदाधिकारी बैठकले औपचाकिताका लागि प्रस्तुत निर्णयसँगै यसअघिको केन्द्रीय कार्यसमितिले गरेको निर्णयमध्ये के कति निर्णय कार्यान्वयनमा गए? के कति निर्णय के कति कारणले कार्यान्वयनमा ढिलाई भयो अथवा गर्न नसकिने अवस्थामा देखियो? अथवा त्यी निर्णयको सफल कार्यान्वयनले पार्टी संगठनसँगै मुलुक र जनतालाई कति फाइदा भयो? भन्नेबारे न त जल्दाबल्दा युवाले भरिभराउ पदाधिकारी न त जम्बोजेट आकारको केन्द्रीय सदस्यहरुले नै सोच्न जरुरी ठाने।

यतिसम्म कि गत वर्षको साउन २३ देखि भदौ १६ सम्म चलेको केन्द्रीय कार्यसमितिको पहिलो बुँदामा उल्लेखित गोदावरी महासमिति बैठकमा प्रस्तुत उपसभापति तथा महामन्त्रीहरुको ‘परिमार्जनसहित हुबहु पारित’ प्रतिवेदनको वर्तमान अवस्था र त्यसले राष्ट्रिय राजनीतिसँगै पार्टी संगठनमा के कस्तो सकारातमक÷नकारात्मक प्रभाव पार्यो भन्नेबारे पनि कसैले प्रश्न गर्न आवश्यक ठानेनन्।

त्यतिमात्र होइन, आफूलाई संस्थापन इतरको नेता भन्न रुचाउने नेताहरुको समूहले पार्टीको १५औं महाधिवेशनको समयसीमा रटान गरिनैरहँदा महाधिवेशनपूर्व नगरी नहुने विधान संशोधनको उद्देश्यले गर्ने भनिएको विधान मस्यौदा समिति गठनको प्रक्रिया कहाँ पुग्यो, अथवा के कति कारणले गठन हुन सकिरहेको छैन? भन्नेसम्मको प्रश्न समेत उठाउन चाहेनन् अथवा यो पनि अत्यन्त जरुरी विषय हो भन्ने हेक्का नै राख्न भ्याएनन्।

भन्नका लागि ‘गौरवमय इतिहास, जिम्मेवार वर्तमान र उज्यालो भविश्य’ भन्दै कर्णप्रिय नारा लगाउने जुझारु युवा पदाधिकारीहरुले नै उज्यालो भविश्य निर्माणका लागि के कति जिम्मेवारी बहन भयो भन्नेसम्मको जानकारी पनि दिन सकिरहेका छैनन्।

कांग्रेस अहिले संघीय सरकारमा मात्रै होइन, सातै प्रदेशदेखि करिब ३३२ पालिकासँगै ६ हजार ७ सय ४३ मध्ये अधिकांश वडामा नेतृत्वदायी भूमिका छ। तर, पनि आमजनताको त कुरै छाडौँ यसका केन्द्रीय तहका पदाधिकारी, नेतादेखि मन्त्री, सांसद, मुख्यमन्त्री, पालिका प्रमुखहुँदै प्रतिबद्ध कार्यकर्तासम्म पनि पार्टी र तहगत सरकारप्रति सन्तुष्ट देखिएका छैनन्।

यसको पछाडि पार्टीको कमजोरी हो वा सरकार वा जिम्मेवारीमा रहेका व्यक्तिहरुको समन्वयात्मक भूमिकामा समस्या देखियो भन्नेबारे पनि छलफल हुन सकिरहेको छैन। र पनि केन्द्रीय कार्यालयमा कांग्रेसको बैठक जारी छ। केन्द्रीय सदस्यहरुले बोल्ने क्रम चलिरहेको छ। समस्या यत्ति हो, अबको गन्तव्य के हो र कसरी लक्ष्य प्राप्त गर्ने भन्नेबारे सबै निश्चिन्त र विन्दास छन्। एकअर्काप्रति धारेहात लगाउँदै एकअर्कालाई खुइल्याउन प्याजको पत्रापत्रा छोडाएसरी छोडाउनमै मस्त छन्। तब न कांग्रेस!