
बाल्यकालमा बुढापाकाको कथा सुन्ने क्रममा एक जना नजिकैका बृद्ध ठूला बाले एक पटक छेपारो र माकुराको कथा सुनाउनु भयो।
जसमा कुनै समयमा हिन्दु र मुस्लिमबिचको लडाइको कथा थियो।
दुई पक्षबिचको घमासान युद्धका क्रममा मुस्लिम लडाकुलाई हिन्दु लडाकुले पराजित गर्दै थिए। विस्तारै कमजोर बन्दै गएका एक मुस्लिम लडाकु भागेर ज्यान जोगाउन झाडीभित्र लुकेछन्।
उसलाई खोज्दै लखेट्न पुगेका हिन्दु लडाकुले झाडीभित्र लुकेको मुस्लिम लडाकुलाई नदेखेपछि यताउता टोलाउँदै हेर्न थालेछन्।
त्यहिबेला झाडी नजिकैको रुखको ठुटामा बसेर आफ्नो प्रकृतिजन्य स्वभाव अनुसार टाउको तल, माथि हल्लाइरहेको छेपारालाई देखेछन्।
छेपाराको टाउको हल्लाइरहने स्वभावजन्य गतिविधिलाई हिन्दु लडाकुले लुकिबसेको दुश्मनलाई सुटुक्क इशारा र संकेतमार्फत देखाइदिएको सूचनाका रुपमा बुझ्न पुगेछन् र तत्काल माकुराको जालोले छोपिएको झाडीभित्र चिह्याएर हेर्दा युद्ध मैदानबाट भागेको दुश्मन माकुराको जालोले ढाकिएको झाडीभित्र लुकिबसेको भेटेपछि उसलाई त्यही जाइलागेर खत्तम गरिदिएछन्।
त्यसपछिका दिनमा हिन्दुहरुले छेपारोलाई आफ्नो मित्र र माकुरालाई सत्रुको रुपमा लिन थालेछन् भने मुस्लिमले त्यसको ठिक विपरित छेपारोलाई सत्रु र माकुरालाई मित्रको रुपमा लिन थालिछन् रे! कथा सक्कियो।
प्रत्यक्षदर्शी सराजुल मियाँ भन्छन्ः दुई कार्टुन बम राखेको ठाउँमा विष्फोटन हुँदा मानिस मरे, घाइते भए तर, गोठमा खासै क्षति भएन!
घटनाको प्रत्यक्षदर्शीका रुपमा ०६५ वैशाख २० गते प्रहरी समक्ष वयानका लागि उपस्थित सराजुल मियाँले चैत २७ गते बिहान आफू ओसि अख्तरको खेतमा गहुँ काट्न गएकोमा उनकी आमा रोक्साना खातुनले आफ्नो छोरालाई मो. महताब र शेष सेराज भन्ने शेष सराजले बोलाई लगेको भन्दै गएर ल्याइदिन आग्रह गरेकोे बताएका छन्।
त्यसपछि ओसि अख्तरलाई खोज्दै मो. मोहताब आलमको घर जाँदा लाल मोहमद भन्ने व्यक्तिले ओसि दक्षिण मोहोडाको घरमा छ भनि देखाइदिएपछि आफू त्यहाँ पुग्दा घरको ढोका बन्द रहेको उल्लेख गर्दै दिवालको प्वालबाट हेर्दा भित्र ओसि अख्तरसहित १८/२० जना नचिनेका मानिसका अतिरिक्त २ कार्टुन बम देखेको दाबी गरेका छन्।
त्यसपछि ओसि अख्तरलाई बोलाउँदा नचिनेको मानिसले उ पछि जान्छ, चुप लाग भनेपछि आफू नजिकैको रुखमुनी बसिरहेको अवस्थामा बम विष्फोटन हुँदा १/२ जनाको मृत्यु भएको र अन्य घाइते मानिसहरुमध्ये पिन्टुलाई दायाँ–वायाँ हात र दायाँ तिघ्रामा चोट लागेको र ओसि अख्तरलाई बायाँ खुट्टा र दाहिने हातमा चोट लागेको उल्लेख गरेका छन्।
यसरी विष्फोटन हुँदा घर भने ध्वस्त नभएर छानामा टुटफुट मात्रै भएको तथा घाइतेहरुलाई ट्रयाक्टरमा हालेर इट्टाभट्टातर्फ लग्दैगर्दा मानिसहरु ‘कराएको सुनेकाे' बताएका छन्।
त्यसपछि ट्रयाक्टरबाट जुटको बोरा उठाई चिम्नीमा फालेको आफैले देखेको दाबी प्रत्यक्षदर्शीको हवला दिँदै प्रहरीसमक्ष वयानका क्रममा सराजुलले भनेका छन्।
यसरी उनले जाहेरीदेखि वयानका क्रममा दिएको जानकारीमा उल्लेखित विवरणमा उक्त विष्फोटन आफतावको घरमा भएको हो वा मोहताब वा आलमको घरभन्दा दुई अढाई सय मिटर पर रहेको शेख इद्रिशको गोठ भन्ने स्पष्ट जानकारी त छैन नै।
त्यो सँगै गोठमा ढोका लगाएको अवस्थादेखि बन्द कोठामा प्वालबाट चिहाएर हेर्दा २ कार्टुन बम, १८/२० जना मानिसमाझ विष्फोट हुँदा उनीहरु १/२ जना मरेको र बाँकी सबै घाइते भएपनि गोठको छानामा सामान्य टुटफुट मात्रै भएको वयान र बकपत्रले फौजदारी अपराधको अनुसन्धानमा प्रश्नहरु उब्जाउँदैन?
अवश्य पनि उब्जाउँछ। जस्तै, मानिस नै हताहत र गम्भीर घाइते हुनेगरी भएको दुई कार्टुन बम विष्फोटनले गोठ वा घरको भित्ता वा छानामा सामान्य टुटफुट र चिरा मात्रै पार्छ होला कि ध्वस्त नै बनाउँछ पनि? यो उनको सत्य घटनामा आधारित वयान होला कि काल्पनीक कथा भन्ने प्रश्न अनुत्तरित नै छ।
त्यतिमात्रै होइन, साँझ साढे ६ बजेपछिको घटनामा आफू नजिकै रुखमुनी बसिरहेको, घाइतेमध्ये पिन्टु र ओसि अख्तरको कुन कुन अंगमा चोट लागेको भनि सविस्तार जानकारी दिने प्रत्यक्षदर्शी सराजुलले घाइतेलाई ट्रयाक्टरमा हालेर भट्टातर्फ लाँदै गरेको दृश्य नदेखेर ‘मानिसहरु कराएको सुनेँको हुँ र पछि ट्रयाक्टरबाट बोराहरु उठाई चिम्नीमा फालेको देखेको हुँ’ भन्दै गर्दा उनको ‘आँखों देखा हाल’ कति सन्देहपूर्ण छ वा छैन भन्ने प्रतिप्रश्न उठाइँदैन।
अर्का साक्षी शेख ओलजाहिरको कलात्मक शीप बकपत्रमा मात्रै हाे कि, हातमा पनि?
अर्का साक्षी शेख ओलजाहिर भन्ने शेख बलजाहिरले उक्त घटनामा आलमसहितका अभियुक्तहरुले चुनाव जित्नका लागि बम बनाउने क्रममा विष्फोटन हुँदा एक, दुई जना मरेको र पिन्टु र ओसि अख्तर लगायत १५/१६ जना घाइते छट्पटाइरहेकोमा उनीहरुलाई जिउँदै भट्टामा हालेर जलाएको थाहा पाएको बताउँछन्।
त्यतिमात्र होइन, उनै शेख ओलजाहिरले घटनाको ५/७ दिनपछि आलम स्वयं आफनो घरमा आई विष्फोटनबाट भत्किएको शेख इद्रिशको गोठ मर्मत सम्भार, पुनःनिर्माण गरी पहिलेकै जस्तो बनाइदिन भनेपछि आफूले इन्कार गर्दा परिवारलाई नै मारिदिने धम्की दिई डर देखाएपछि आफूले मर्मत गरिदिएको बताउँछन्।
यसरी मर्मत गरी गाईवस्तुले खाने भुसका अतिरिक्त पुरानो घरहरुबाट माकुराको जालो उठाई ल्याएर गोठको छानामा सो जालो लगाइदिएको हावादारी वयानसहितको कागज गरेको उल्लेख छ।
वादी पक्षकै साक्षीका रुपमा उपस्थित मेवालाल राय यादवले अदालतसमक्ष गरेको वकपत्रमा विष्फोटनको ठूलो भयंकर आवाजसँगै धुवाँ, धुलो उडेपछि आफू के भएको रहेछ भनि हेर्न जाँदा दुई जना मरेको लाशसँगै छट्पटाइरहेका घाइते पिन्टु र ओसि अख्तरलाई देखेको देखेको दाबी गरेका छन्।
उनीहरुलाई आलमसहितका केही व्यक्तिहरुले जुटको बोरामा होलेर रातो ट्रयाक्टरमा राखेर मुस्ताक आलमको भट्टामा जलाई दिएको बताउँछन्।
त्यतिमात्र होइन, यसरी विष्फोटनका क्रममा बमले घरको दिवालसँगै छाना समेत उडाइदिएको दाबी गर्दछन्।
जबकि सोही घटनाका अन्य प्रत्यक्षदर्शीका रुपमा वयान दिन उपस्थित व्यक्तिदेखि घटनास्थलको मुचुक्का गर्न ०६५ वैशाख १४ गते राजपुर पुगेको प्रहरीले समेत उक्त गोठको तीन वटा भाटा नयाँ रहेको, खपडाहरु पनि नयाँ र पुरानो प्रयोग भएको र छानामुनी माकुराको जालो देखिएको विवरण घटनास्थलको प्रकृति मुचुल्कामा उल्लेख गरेको छ।
यसका अतिरिक्त अर्का साक्षी रामबहादुर साहले दरवाजास्थित आफ्नो घरमा बसिरहेकोे बेला बम विष्फोटन लगत्तै धुवाँको ठूलो मुस्लो देखेपछि आफू घटनास्थलमा पुगेको उल्लेख गरेका छन्।
जहाँ पुग्दा शेख इद्रिश नेताजीको गोठ घरको छानाको केही भाग वा पंख नै उठाएको, १५/१६ जनाको लास घाइते अवस्थामा बोरामा कसिरहेको देखेपछि आलम र उनका मानिसले आफूहरुलाई त्यहाँबाट भगाइदिएपछि उनीहरुलाई राती ८ बजेसम्ममा ट्रयाक्टरमा लोडगरी भट्टामा लगेको र विष्फोटनले भत्किएको घर रातीदेखि मर्मत कार्य सुरु गरी भोलिपल्ट जस्ताको तस्तै बनाइएको वकपत्र दिन्छन्।
जबकि यसअघिका प्रत्यक्षदर्शी शेख ओलजाहिरको दाबी छ कि, घटनाको एक सातापछि मात्रै आलमको दम्कीपूर्ण आदेश बमोजिम आफैँले इद्रिशको भत्किएको गोठ मर्मत गर्दै पुराना घरहरुबाट माकुराको जालो ल्याएर छानामुनी राखिदिएको।
वाह! क्या शिपवान कालिगढ, ओलजाहिर, जसले अर्कै घरबाट माकुराको जालै उठाएर ल्याई इद्रिशको मर्मतसम्भारपछिको गोठको छानामा जस्ताको तस्तै लगाइदिन सक्ने!
हुनत, उनले पछि अदालतसमक्ष बकपत्रका क्रममा धेरै वर्षअघिको कुरा आफूलाई याद नभएको मात्र होइन, त्यतिबेला प्रहरीसमक्ष गरेको कागजी सहिछाप प्रहरीले कुटेर गराएको दाबी गर्दछन्।
त्यतिमात्रै होइन, मेवालालसँगै घटनास्थल आसपासका छरछिमेक हरिनारायण साह, परिक्षण साह लगायतले घाइतेहरुलाई दुई, तीन जनाले सुई लगाउँदै बोरामा कोचेर भट्टाको भुङ्ग्रोमा हालेर जलाएको वयान दिएका छन्। त्यसरी सूई किन र कसले लगायो? त्यसको सवुदप्रमाण कसैले खोज्दैन।
र पनि उनीहरुमध्ये आफ्नो फैसलालाई आधार मिल्ने वादीपक्षका जाहेरवाला, प्रत्यक्षदर्शी र साक्षीको वयान र बकपत्रलाई दह्रोसँग टेक्दै जिल्ला अदालतका न्यायाधीश मातृकाप्रसाद आचार्यले करिब २५ पृष्ठ लामो ठहर खण्डको पृष्ठ नम्बर ६३ मा बम विष्फोट भएको तथ्य स्थापित भएको फैसला सुनाउँछन्।
जुन घटना र फैसलाले माथि उल्लेखित दन्त्य कथाको नयाँ संस्करण दोहोरिए झैँ लाग्दछ, १८ वर्ष अघिको बहुचर्चित रौतहट बम काण्डको घटनामा।
जहाँ मोहम्मद आफताव आलमका काका शेख इद्रिको गोठ घरमा रहेको दुई कार्टुन बम विष्फोटन हुँदा दुई जनाको मृत्युसँगै डेढ दर्जन घाइतेलाई भट्टामा जिउँदै जलाएर मारेको मिडिया रिपोर्ट र भाष्यलाई तथ्यगत आधार बनाउँदै अदालतले आलमसहितको प्रतिवादीलाई दोषी करार गरिदिन्छ।
फलस्वरुप आलमको पुस्तौँनी राजनीतिक, सामाजिक प्रतिष्ठासँगै व्यक्तिगत जीवनको साख समेत ध्वस्त हुन्छ। तर, गोठको छानामा रहेको माकुराको जालो जस्तोको तस्तै!
क्रमशः
यी लिङ्कहरु पनि हेर्नुहोस्ः
रौतहट बमकाण्ड... चिरफारः शैलेन्द्रको जाहेरी सत्य कि ओसि अख्तरका ससुरा र श्रीमतीको बकपत्र झुट?
रौतहट बमकाण्ड र जिल्ला अदालतको फैसलाबारे चिरफारः जाहेरवालाकै जाहेरी र बकपत्र बाझियो!